Thạnh Phú là một trong 3 huyện ven huyện của tỉnh, được bao bọc bởi 2 con sông Hàm Luông và Cổ Chiên, với gần 37km đường quốc lộ, 56km đường thủy và 26km đường bờ biển. Diện tích tự nhiên khoảng 43.000 ha (chiếm 18% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh), trong đó diện tích đất nông ngiệp gần 31.400ha, chiếm hơn 73% diện tích đất tự nhiên của huyện. Thời gian qua lĩnh vực nuôi thủy sản nói chung, nuôi tôm theo mô hình ứng dụng công nghệ cao nói riêng thực sự là lĩnh vực kinh tế chủ lực, mũi nhọn của huyện; giá trị sản xuất nông nghiệp - lâm nghiệp - thủy sản năm 2023 tăng 6,61%, góp phần cho tăng trưởng kinh tế chung của huyện ổn định, phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Tổng diện tích nuôi thủy sản tại huyện 18.250ha, tổng sản lượng nuôi thủy sản ước đạt hơn 36.600 tấn/năm. Trong đó, diện tích nuôi tôm thâm canh 3.500ha (có 1.247/1.500ha nuôi 2,3 giai đoạn, nuôi tôm theo mô hình ứng dụng công nghệ cao), sản lượng nuôi tôm thâm canh đạt trên 20.000 tấn/năm.

Đến nay, huyện Thạnh Phú phát triển được 1.247ha nuôi tôm ứng dụng CNC. (Ảnh: Minh Mừng)

Thực hiện chủ trương phát triển kinh tế hướng Đông của tỉnh Bến Tre, huyện đã xây dựng và triển khai kế hoạch phát triển 1.500ha nuôi tôm ứng dụng CNC đến năm 2025. Theo kế hoạch này, huyện quy hoạch 5 vùng nuôi tập trung tích hợp vào quy hoạch sử dụng đất huyện thời kỳ 2021 - 2030, của 9 xã thuộc tiểu vùng 2 và 3 tiếp giáp 2 cửa sông Hàm Luông, Cổ Chiên và biển Đông gồm các xã: Thạnh Hải, Thạnh Phong, Giao Thạnh, An Nhơn, An Qui, An Thuận, An Điền, Mỹ An và An Thạnh.

Mục tiêu trong năm 2024, huyện sẽ phát triển 130ha nuôi tôm CNC. Để thực hiện đạt mục tiêu này, UBND huyện đã giao chỉ tiêu cho từng xã và chỉ đạo các ngành, các xã tập trung tuyên truyền, vận động tiếp tục phát triển mô hình. Năm 2025 sẽ tiếp tục phát triển mới 123ha để đạt 1.500ha mô hình nuôi tôm biển theo hướng CNC, góp phần cho tỉnh đạt 4.000ha nuôi tôm nước lợ theo hướng CNC giai đoạn 2021 - 2025. Hiện tại, huyện đang hoàn thiện văn kiện, nhân sự thành lập hợp tác xã nuôi tôm ứng dụng CNC chủ yếu trên địa bàn 03 xã Thạnh Hải, Thạnh Phong và Giao Thạnh. Khuyến khích xây dựng nhà máy chế biến tôm trên địa bàn huyện. Đẩy mạnh việc ứng dụng các biện pháp quản lý tiên tiến trong nuôi thủy sản, chuỗi sản phẩm sinh thái, hữu cơ,...

Lãnh đạo tỉnh, huyện khảo sát mô hình nuôi tôm ứng dụng CNC tại các hộ nuôi tôm. (Ảnh: Minh Mừng)

Theo Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lê Văn Tiến, việc phát triển nuôi tôm biển ứng dụng CNC tại huyện cũng gặp nhiều khó khăn. Trước hết, hạ tầng phục vụ cho nuôi tôm biển ứng dụng CNC (thủy lợi, điện, đường giao thông) chưa đảm bảo cho hoạt động sản xuất và kiểm soát dịch bệnh. Việc nhân rộng mô hình nuôi tôm biển ứng dụng CNC cũng gặp khó trong chọn hộ tham gia mô hình do đây là mô hình cần vốn đầu tư lớn nên người nuôi còn e ngại; một số địa phương chưa quan tâm đến việc củng cố, nâng chất lượng hoạt động của các hợp tác xã, tổ hợp tác. Diện tích nuôi còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa có sự liên kết dẫn đến hiệu quả nuôi còn thấp. Sản phẩm hàng hóa chưa nhiều, quy mô nhỏ; chất lượng và sức cạnh tranh thấp, chưa gắn với thị trường tiêu thụ; sản xuất theo tiêu chuẩn BAP, ASC, tôm sạch chưa nhiều. Chưa thu hút được doanh nghiệp đầu tư cơ sở chế biến thủy sản tại huyện. Thêm vào đó, huyện chưa hoàn toàn chủ động được nguồn giống đảm bảo chất lượng, chủ yếu nhập từ các tỉnh bên ngoài. Giá tôm xuất khẩu gần đây xuống thấp trong khi giá thức ăn, thuốc thủy sản phục vụ nuôi tăng cao phần nào ảnh hưởng đến thu nhập và phát triển mô hình…

Trong năm 2024 này, huyện Thạnh Phú tập trung thực hiện nhiều giải pháp trọng tâm để phát triển ngành tôm tại huyện đảm bảo bền vững, tăng nhanh năng suất, sản lượng và chất lượng. Cụ thể, quan tâm xây dựng và phát huy chứng nhận sản phẩm theo các tiêu chuẩn quốc tế, sản phẩm có truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý để nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh trên thị trường. Phối hợp Tập đoàn Minh Phú, Chi cục Thủy sản, Chi cục Chăn nuôi và Thú y hỗ trợ các khu nuôi có diện tích lớn xây dựng tiêu chuẩn BAP, ASC, xây dựng cơ sở nuôi tôm nước lợ an toàn dịch bệnh với mô hình nuôi tôm thẻ thâm canh ứng dụng CNC và bao tiêu đầu ra phục vụ xuất khẩu. Tổ chức lại sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết các hộ nuôi nhỏ lẻ để tạo mô hình nuôi diện tích quy mô trang trại hoặc hộ gia đình thấp nhất từ 02 - 10ha.

Một trang trại nuôi tôm CNC tại xã Thạnh Hải nhìn từ trên cao. (Ảnh: Minh Mừng)

Huyện cũng tăng cường quản lý vùng nuôi, kiểm tra, thống kê, phân loại các cơ sở nuôi, cơ sở sản xuất, kinh doanh giống, thức ăn, vật tư; giám sát chất lượng theo quy định; tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm về lưu thông các sản phẩm bị cấm sử dụng trong nuôi, bảo quản và chế biến thủy sản. Kịp thời thông tin hiệu quả công tác quan trắc, cảnh báo môi trường cho người nuôi; hướng dẫn các biện pháp phòng chống dịch bệnh, thực hiện tốt các giải pháp kỹ thuật để nuôi tôm hiệu quả, giảm thiểu tối đa thiệt hại cho người nuôi. Tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học và kỹ thuật, các biện pháp quản lý tiên tiến vào các vùng sản xuất tập trung, khu CNC và các vùng nuôi chuyên tôm, tôm - lúa và tôm sinh thái. Nghiên cứu, ứng dụng các quy trình công nghệ mới, tiên tiến trong nuôi tôm. Triển khai các mô hình canh tác theo tiêu chuẩn thực hành nuôi trong thủy sản như sinh học, hữu cơ... để nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm và phát triển bền vững.

Cùng với đó, huyện tập trung phát triển đối với các vùng có cơ sở hạ tầng tốt để phát triển vùng nuôi tập trung theo hướng CNC. Phối hợp các công ty, doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản, chế biến liên kết đầu vào, đầu ra giữa các doanh nghiệp và hộ nuôi...