Bến Tre phát huy vai trò của đội ngũ trí thức trong hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội góp phần hiện thực hóa các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội ở địa phương
Trí thức là lực lượng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đối với cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ. Đảng ta đã khẳng định: “Trí thức Việt Nam là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan trọng”, “Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là trực tiếp nâng tầm trí tuệ của dân tộc, sức mạnh của đất nước, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị. Đầu tư cho xây dựng đội ngũ trí thức là đầu tư cho phát triển bền vững”.
Xuất phát từ nhận thức đó, những năm qua, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, đã phối hợp với UB MTTQ các cấp, các ngành của tỉnh tham mưu đề xuất Tỉnh ủy đã xây dựng, cụ thể hóa ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách về công tác cán bộ; công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ trí thức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng ngành, lĩnh vực, tạo điều kiện pháp lý cho việc quy tụ, tập hợp đội ngũ trí thức, tạo môi trường thuận lợi để trí thức phát huy vai trò trong việc nghiên cứu khoa học. Quan tâm chỉ đạo thực hiện các chính sách về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trợ cấp đào tạo, bồi dưỡng và thu hút nhân tài về công tác tại địa phương, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội và cán bộ, công chức, viên chức, đáp ứng một phần yêu cầu xây dựng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế ở địa phương.
Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đội ngũ trí thức tăng nhanh về số lượng và nâng lên về chất lượng, đã có những đóng góp rất quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của tỉnh nhà. Đội ngũ trí thức đã đề xuất, chủ trì thực hiện nhiều đề tài, dự án nghiên cứu khoa học và công nghệ có tính ứng dụng cao; nhiều giải pháp sáng tạo giải quyết được những vấn đề mới phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh, tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng, có sức cạnh tranh góp phần xây dựng những luận cứ khoa học cho việc hoạch định chủ trương, chính sách của tỉnh.
Đặc biệt là Tỉnh ủy, UBND tỉnh thống nhất đánh rất cao vai trò của đội ngũ trí thức, chuyên gia; trong thời gian qua, tỉnh đã huy động, sử dụng các nhà khoa học tham gia góp nhiều ý kiến, tư vấn, phản biện, đề xuất, góp ý cho lãnh đạo tỉnh nhiều vấn đề, lĩnh vực quan trọng của tỉnh như: Tham vấn xây dựng tầm nhìn chiến lược Bến Tre năm 2030 – 2045; thành lập Hội đồng tư vấn chiến lược và kinh tế cho tỉnh; tham vấn, góp ý cho quy hoạch tích hợp tỉnh Bến Tre thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; và các chương trình dự án phát triển văn hóa, du lịch, nông nghiệp,... góp phần quan trọng và có ý nghĩa đối với tỉnh nhà trong hoạch định chính sách cũng như đề ra các giải pháp thực hiện các nhiệm vụ chỉ tiêu kinh tế - xã hội.
Công tác vận động tập hợp phát huy trí thức phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội cũng được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Liên hiệp Hội đề xuất và được Tỉnh ủy, UBND tỉnh đồng ý, chủ trì tổ chức họp mặt trí thức tiêu biểu đầu xuân hằng năm, mỗi năm một chủ đề. Những năm qua, đã duy trì hình thức họp mặt này đã tạo gắn kết mật thiết giữa các cấp lãnh đạo với đội ngũ trí thức trong và ngoài tỉnh, nhất là các nhà khoa học công tác ở các viện, trường tại TP. Hồ Chí Minh, TP. Cần Thơ và các trí thức tiêu biểu của tỉnh. Họp mặt chính là diển đàn để trí thức chia sẽ góp ý, hiến kế về các vấn đề: Kinh tế tuần hoàn và giải pháp phát triển Kinh tế tuần hoàn trên lĩnh vực nông nghiệp, nhất là cây dừa; về phát triển kinh tế thích ứng với biến đổi khí hậu trong điều kiện ở Bến Tre; vấn đề nước ngọt cho sản xuất; về phát triển thương mại điện tử, làm thế nào để có nhiều sản phẩm hàng hóa của Bến Tre có mặt trên bản đồ thương mại quốc tế; về việc Trường Đại học Cần Thơ sẽ phối họp đào tạo cán bộ cơ sở, xây dựng cơ sở dữ liệu cho Bến Tre, nếu tỉnh có nhu cầu. Họp mặt còn có nhiều ý kiến của các nhà khoa học tư vấn phát triển Bến Tre về hướng Đông, phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2030, những giải pháp để phát triển khoa học công nghệ, hoạt động nghiên cứu khoa học, phong trào lao động, sáng tạo trong nhân dân như:
Những chủ trương và giải pháp Bến Tre cần quan tâm triển khai thực hiện nhằm tạo đột phá về kinh tế - xã hội từ nay đến năm 2050, trong năm 2024-2025 Trước hết Bến Tre phải nhận ra điểm nghẽn và tìm ra biện pháp đột phá để phát triển tỉnh. Thách thức lớn nhất xuyên suốt để phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh cần quan tâm là: “Làm thế nào tăng năng suất lao động và tạo được cơ hội việc làm và tăng thu nhập người dân Bến Tre trong bối cảnh đất hẹp, người đông, ứng phó BĐKH và cạnh tranh kinh tế và thị trường càng ngày càng gay gắt?”.
Chú trọng phát triển nông nghiệp tuần hoàn, năng lượng tái tạo, năng lượng mới và sạch giảm phát thải nhà kín, Đẩy mạnh áp dụng rộng rãi sản xuất sạch hơn; nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, đồng thời giảm thiểu phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm, bảo vệ chất lượng môi trường, sức khỏe con người, đảm bảo phát triển bền vững; xây dựng văn hóa tiêu dùng văn minh, hài hòa và thân thiện với thiên nhiên trong kế hoạch hành động tăng trưởng xanh, nhất là trong hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, du lịch.
Bến Tre có nền sản xuất nông nghiệp rất phong phú và đa dạng với các loại hình sản xuất trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản được phân bố trên 3 vùng sinh thái ngọt, lợ và mặn. Trong những năm qua, tình hình biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, nhiều loại dịch hại trên cây trồng, vật nuôi phát triển, đồng thời giá cả nông sản không ổn định đã làm ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập và đời sống của người dân. Do đó trong sắp đến“sự tăng trưởng của tỉnh dựa trên quá trình thay đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế nhằm tận dụng lợi thế so sánh, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế thông qua việc nghiên cứu và áp dụng công nghệ tiên tiến, phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại để sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần xóa đói giảm nghèo và tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế một cách bền vững.
Vấn đề phát triển nguồn nhân lực chung và phát triển nguồn nhân lực y tế tại tỉnh Bến Tre trong giai đoạn mới cần quan tâm các giải pháp sau:
Hiện tại có nhiều sinh viên y khoa người Bến Tre đang học tại các trường Đại học Y khoa. Đây là vốn quí về nguồn nhân lực y tế cho địa phương nếu các em được lãnh đạo các cấp quan tâm hỗ trợ trong thời gian từ khi còn đi học và sau khi tốt nghiệp.
Cùng với đội ngũ các sinh viên y khoa đang học tại các trường Y khác thì thực sự đây là nguồn nhân lực y tế quí giá trong tương lai nếu các em tình nguyện quay về phục vụ cho tỉnh Bến Tre. Chắc hẳn các em đang rất mong tỉnh ta sẽ sớm có các bệnh viện, Trung tâm y tế khang trang, có trang thiết bị đầy đủ hiện đại, công nghệ tiên tiến để các em có thể phát huy được khả năng chăm sóc, khám chữa bệnh cho bênh nhân, có thu nhập đảm bảo cho cuộc sống và tiếp tục học sau ĐH sau này.Thu hút nguồn nhân lực y tế lành nghề từ các nơi khác bằng chính sách.Qui hoạch cán bộ y tế, luân phiên để gởi đi đào tạo chuyên môn theo hình thức đặt hàng hoặc cho đi thi sau Đại học với cam kết phục vụ lâu dài cho tỉnh Bến Tre.
Tỉnh cần chú ý pháy huy tinh thần bất khuất của người người Bến Tre.Về triển khai thực hiện quy hoạch của tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo QĐ số 1399/QĐ-TTg ngày 17/11/2023 của Thủ tướng Chính phủ, đề nghị tỉnh nên tổ chức Hội thảo lấy ý kiến đóng góp của các chuyên gia trên các lĩnh vực để hoàn thiện kế hoạch triển khai thực hiện quy hoạch. Hết sức quan tâm bồi dưỡng cho Bến Tre, tại Đại học Cần Thơ vì đang có khá nhiều các giáo viên có trình độ chuyên môn sâu là người Bến Tre có thể huy động, sử dụng nguồn chất xám này giúp cho tỉnh. Bến Tre có tiềm năng và thế mạnh nông nghiệp nhưng đất sản xuất nông nghiệp đang bị suy thoái khá nghiêm trọng nên đề nghị cần sớm có giải pháp nghiên cứu, đánh giá trình trạng này để có giải pháp khắc phục.
Về tiềm năng tín chỉ carbon của cây dừa theo kết quả nghiên cứu của nhóm tác giả năm 2015 tiềm năng này của Bến Tre khá triển vọng đề nghị tỉnh: Cần có điều tra, nghiên cứu đánh giá sâu rộng về cây Dừa để có giải pháp khai thác lợi thế này một các toàn diện (sản xuất, chế biến, du lịch,...) và khả năng tín chỉ carbon. Xu thế phát triển nông nghiệp xanh – tuần hoàn. Dừa có tiềm năng rất lớn có thể làm du lịch xanh –tuần hoàn. Đầu tư cho chế biến sâu ngành dừa, sử dụng khai thác triệt để các sản phẩm từ dừa. Kết hợp, khuyến khích mô hình xen canh hiệu quả trong vườn dừa. Khuyến khích mô hình tuần hoàn, hữu cơ trồng lúa, mô hình tôm lúa.Về môi trường cần phát triển mạnh phân loại, thu gom xử lý rác tại nguồn, xử lý tại hộ gia đình theo mô hình Israel.
Tư vấn, phản biện và giám định xã hội là một trong những nhiệm vụ quan trọng và là một trong những hình thức để Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh huy động các nhà Khoa học. Những năm qua, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đã giao Liên hiệp Hội chủ trì, huy động đội ngũ trí thức, chuyên gia trong và ngoài tỉnh tiến hành tiến hành tư vấn, phản biện nhiều Đề tài, Dự án trên các lĩnh vực. Trong đó, nổi bất đã phản biện dự thảo Nghị quyết: “Về chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp theo hướng bền vững giai đoạn 2016-2020 và định hướng đến năm 2025”, 02 Chỉ thị: “Về huy động các nguồn lực xã hội đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020”; Dự thảo Kế hoạch UBND tỉnh thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU của Tỉnh ủy về việc huy động nguồn lực xã hội đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội giai đoạn 2016-2020”; Quy hoạch điện lực tỉnh đến năm 2020, có xét đến năm 2025; quy hoạch sử dụng đất tỉnh Bến Tre năm 2020 và tầm nhìn đến 2030; Chương trình phát triển đô thị Bến Tre đến 2020, định hướng đến 2030; Đề án điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bến Tre đến năm 2020 và tầm hình 2030; Đề án xây dựng huyện Chợ Lách đạt chuẩn Nông thôn mới giai đoạn 2016- 2020.
Nhìn chung, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của của đội ngũ trí thức, chuyên gia nói chung và công tác phản biện xã hội nói riêng của Liên hiệp hội trong thời gian qua được quan tâm và đã đóng góp ý kiến tư vấn cho tỉnh trên nhiều lĩnh vực. bước đầu phát huy hiệu quả và đã đạt được một số kết quả nhất định. Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội đã từng bước khẳng định vai trò, vị trí của Liên hiệp Hội là tổ chức chính trị- xã hội của đội ngũ trí thức, là thành viên tích cực của MTTQ trong tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh công - nông - trí.
Các nội dung phản biện và các ý kiến đề xuất của Liên hiệp hội được lãnh đạo tỉnh và các ngành hữu quan đánh giá cao .Liên hiệp hội đã tập hợp, phát huy và khai thác tiềm năng trí tuệ của đội ngũ trí thức tham gia các hoạt động góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trên địa bàn tỉnh; cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn giúp tỉnh định hướng, đề ra chiến lược phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với điều kiện thực tế tại của địa phương.
Được lãnh đạo tỉnh chấp thuận, Liên hiệp Hội xây dựng đưa Câu lạc bộ trí thức trẻ vào hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi để tập hợp và phát huy tính năng động sáng tạo của thế hệ trẻ tỉnh nhà và mong muốn đội ngũ trí thức trẻ kế thừa tiếp tục nêu cao ý thức tự học, tự rèn luyện, nâng cao năng lực chuyên môn, tiếp tục nghiên cứu, hiến kế và đồng hành cùng với tỉnh. Cũng chính từ câu lạc bộ, trong những năm qua đội ngũ trí thức trẻ tỉnh nhà, đã đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, đề xuất các đề tài, dự án phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương nói chung, nhất là trên lĩnh vực phát triển nông nghiệp xanh nói riêng; nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm nông sản; chuỗi giá trị các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh; thích ứng với hạn mặn, bảo vệ môi trường, sản phẩm sạch và an toàn vệ sinh thực phẩm. Tổ chức các hoạt động chuyển giao quy trình kỹ thuật, công nghệ mới, mô hình giải pháp ứng dụng có hiệu quả trong sản xuất và đời sống, các hoạt động nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trẻ trong xây dựng và thực hiện phong trào đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp, ươm mầm tài năng... Câu lạc bộ cũng giúp tỉnh kết nối với các tổ chức, các viện, trường và các chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước trên các lĩnh vực như giáo dục – đào tạo, y tế, văn hóa - du lịch, thích ứng biến đổi khí hậu, logistics... để tỉnh rút ngắn thời gian nghiên cứu, tiếp cận công nghệ mà bước xa, bước dài hơn đến với việc ứng dụng công nghệ vào thực tiễn của địa phương, góp phần đưa khát vọng của tỉnh Bến Tre trở thành hiện thực.
Đặc biệt, là đã giúp lãnh đạo tỉnh đăng cai và tổ chức tổ thành công tốt đẹp Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ V, thông qua Diển đàn trí thức trẻ của tỉnh đã kết nối với mạng lưới toàn cầu để huy động nguồn lực, quy tụ, thu hút, tập hợp được nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học trong quá trình phát triển của tỉnh nhà.
Thông qua đề xuất của Liên hiệp Hội, Ủy ban nhân dân tỉnh đã thống nhất cho chủ trương về việc tiếp nhận, hợp tác triển khai Chương trình thúc đẩy các giải pháp xanh, bền vững thông qua phương pháp lập kế hoạch năng lượng địa phương giữa Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bến Tre với Công ty Cổ phần Sáng tạo xanh Việt Nam (Green In) với 3 giai đoạn thực hiện Chương trình từ tháng 11 năm 2022 đến tháng 06 năm 2024. Nguồn kinh phí do Liên hiệp Hội vận động tài trợ, ngoài ngân sách nhà nước. Liên hiệp Hội đã chủ trì tổ chức trên 30 cuộc Hội thảo và truyền thông, mời các diễn giả là các nhà khoa học, chuyên gia của Công ty Cổ phần Sáng tạo xanh Việt Nam; Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh; Viện Nghiên cứu phát triển đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Đại học Cần Thơ; Đại học Văn Lang Tp. HCM. Liên hiệp Hội các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và thành phố Hồ Chí Minh.
Các chuyên gia, các nhà khoa học đã đi sâu phân tích những vấn đề về: “Thúc đẩy các giải pháp xanh, bền vững thông qua phương pháp lập kế hoạch năng lượng địa phương”; “Thực trạng và giải pháp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn (KTTH) phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bến Tre”; “Nâng cao nhận thức tiết kiệm và sử dụng năng lượng bền vững trong công trình xây dựng”; “Thúc đẩy các giải pháp năng lượng bền vững ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Đồng bằng sông Cửu Long”; “Nâng cao năng lực cho các đối tác địa phương về chuyển dịch năng lượng góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 tại Bến Tre”; “Thực thi chính sách về năng lượng bền vững, giảm phát thải khí nhà kính tại tỉnh Bến Tre”; “Kiểm kê khí nhà kính hướng tới giảm phát thải cho doanh nghiệp tại tỉnh Bến Tre”; “Truyền thông nâng cao nhận thức về các sáng kiến và giải pháp trường học xanh,Trường học thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu tại tỉnh Bến Tre”….
Thông qua Chương trình đã góp phần nâng cao nhận thức và tổ chức thực hiện các vấn đề nêu trên cho lãnh đạo, các ngành các cấp và trường học trong tỉnh và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long về các giải pháp ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu trong giai đoạn hiện nay, góp phần thực hiện tốt cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP 26.
Để phát huy vai trò của đội ngũ trí thức trong hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội góp phần hiện thực hóa các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương trong giai đoạn mới Liên hiệp hội phối hợp với MTTQ và các ngành các cấp trong tỉnh tổ chức nghiên cứu quán triệt và xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị Quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của BCH TW Đảng Khóa XIII: ”Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới” và Chương trình số 55-CTr/TU ngày 23/4/2024 của Tỉnh ủy về về thực hiện Nghị quyết 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của BCH TW Đảng Khóa XIII trong hệ thống Liên hiệp Hội và đội ngũ trí thức tỉnh nhà. Trong đó, tập trung xây dựng đội ngũ trí thức đủ mạnh, có chất lượng cao, cơ cấu hợp lý; làm chủ dược một số công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội ở địa phương.
Tiếp tục đa dạng các hình thức tập hợp trí thức đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội; tuyên truyền phố biến kiến thức KH&CN; Nghiên cứu khoa học phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới nói chung, nhất là Chương trình hành động tăng trưởng xanh; Kế hoạch triển khai thực hiện Quy hoạch của tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, sẽ phối hợp với Viện Nghiên cứu kinh tế, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh triển khai thực Đề tài Khoa học: “Đánh giá thực trạng, tiềm năng và đề xuất các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bến Tre giai đoạn 2026-2030, phục vụ cho việc xây dựng Văn kiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII nhiệm kỳ 2026-2030.
Đề xuất lãnh đạo tỉnh tiếp tục tổ chức hợp mặt trí thức, chuyên gia đầu xuân, mỗi năm một chủ đề; để hợp mặt giải quyết được các vấn đề mới về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nên có đặt hàng trước về nội dung cho trí thức, chuyên gia phát biểu trong họp mặt.
Tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được vừa qua trong huy động tập hợp trí thức, chuyên gia trong tổ tư vấn, Hội đồng chuyên gia tư vấn của tỉnh, tham vấn những vấn đề quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tiến hành thành lập tổ chuyên gia tư vấn, phản biện và giám định xã hội, mời các trí thức người Bến Tre đang công tác ở các Viện trường tại Cần Thơ, Thành phố Hồ Chí Minh và các nhà khoa học đầu ngành người ngoài tỉnh hiện hoạt động trên 2 địa phương này.
Ban hành Đề án Tôn vinh trí thức tiêu biểu, gắn với nâng cao giải thưởng Nguyễn Đình Chiểu cho Văn nghệ sĩ và các nhà Khoa học.