Trong những ngày sắp vào mùa mưa này, đến những làng nghề cây giống của xứ sở Chợ Lách đâu đâu cũng thấy cảnh rộn rịp, tất bật của các nhà vườn. Nghề sản xuất cây giống ở đây mang lại việc làm, thu nhập quanh năm cho người dân.
Không ai thất nghiệp
Rộn rịp mùa cây giống nhất là ở xã Vĩnh Thành (thường được gọi là Cái Mơn), từ ấp Đông Nam, Vĩnh Bắc... đến hết mười hai ấp của xã, khu vườn nào của dân cư ở đây đều chật kín cây giống, hoa kiểng.
Theo dân cư ở đây, sau mùa sản xuất tiêu thụ hoa kiểng tết, đến mùa cây giống. Từ người ươm trồng, bứng cây vô bịch, làm phân hữu cơ đến ghép nhân giống cây trái ngon, đều có việc làm quanh năm.
Nghề sản xuất cây giống tạo nhiều việc làm (Ảnh: Lư Thế Nhã)
Trong các khâu sản xuất cây giống, ghép cây là khâu quan trọng quyết định thành bại của việc nhân giống cây trái ngon.
Theo các nông dân ở Cái Mơn, nghề ghép cây giống đã trở thành nghề truyền thống cha truyền con nối. Trong gia đình, những đứa trẻ 7-8 tuổi đã biết ghép những loại cây đơn giản. Người dân qua lại nhìn người này người kia ghép cây mãi cũng biết các phương pháp ghép như: ghép mắt, ghép xương, ghép ngọn, ghép cành...
Tuy nhiên, để nhân nhanh cây giống với số lượng lớn cung ứng cho thị trường, các nhà vườn sản xuất cây giống vẫn cần đến bàn tay khéo léo nhanh nhẹn của những người thợ.
“Thợ” được nói đến ở đây là những người ghép cây lành nghề, năng suất ghép của họ bình quân mỗi người đạt từ 400-500 cây/ngày và tỉ lệ ghép dính đạt từ 99- 100%.
Những người ghép cây giỏi (có người được tặng danh hiệu nghệ nhân) luôn được các nhà vườn trọng quý và nghề của họ là nghề có thu nhập cao. Ngày công của thợ ghép cây từ 350-400 ngàn đồng/người và được chủ lo cà phê sáng, bao ăn cơm trưa.
Với những chủ vườn rộng rãi, thợ còn được đãi tiệc “mừng công” khi xong việc. Thợ ghép cây ở Cái Mơn không chỉ có nam mà còn có nhiều phụ nữ lành nghề kiếm tiền không kém.
Bên cạnh ghép cây, các khâu khác như: trộn phân hữu cơ, ươm hạt, bứng cây, vô bầu (bịch) cây, chuyển cây lên xe tải... người lao động đều có tiền công từ 200-250 ngàn đồng/người/ngày. Còn về nhà vườn sản xuất cây giống, trước đây làm ruộng 2-3 công đất không đủ sống, nay chỉ cần 200-300m2 đất để cây giống hoa kiểng là có thể sống ổn định.
Sản xuất cây giống, hoa kiểng ở xứ sở này có việc làm quanh năm nên thanh niên ở Cái Mơn phần đông không phải xin việc làm ở các địa phương khác mà tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật ghép cây là đã có nghề thu nhập khá và ổn định. Vào thời vụ nhà vườn còn phải thuê mướn nhân công ở các xã lân cận, nên các khâu của nghề sản xuất cây giống luôn có việc làm. 12 ấp của xã Vĩnh Thành đều được công nhận làng nghề sản xuất cây giống và hoa kiểng. Xã Vĩnh Thành đã được công nhận xã nông thôn mới nâng cao. Ông Phan Văn Hiếu Chủ tịch UB MTTQVN xã Vĩnh Thành nói.
Lặt bỏ tượt rừng sau khi ghép. (Ảnh: Lư Thế Nhã)
Lan tỏa nghề làm cây
Nghề sản xuất cây giống có thu nhập khá, ổn định việc làm nên ngày nay không chỉ có ở Cái Mơn mà còn lan tỏa sang các xã, thị trấn của huyện Chợ Lách. Tuy nhiên, cây giống ở các địa phương khác thì không đa dạng như ở Cái Mơn. Các xã, thị trấn còn lại của huyện Chợ Lách sản xuất cây giống theo nhu cầu lớn của thị trường, cây nào đắt hàng thì sản xuất cây giống đó.
Một số xã của huyện Mỏ Cày Bắc, huyện Châu Thành của tỉnh. Nông dân ở các địa phương này đã học nghề ghép cây hoặc thuê thợ ghép cây ở Chợ Lách đến nhân giống cây trái ngon tại vườn mình.
Ở Cái Mơn, các nhà vườn sản xuất cây giống luôn lưu giữ nguồn gien quí của cây trái ngon, cây đầu dòng được cơ quan chức năng xác nhận. Cái Mơn có nhiều loại cây trái ngon như: Xoài, mít Thái, sầu riêng Ri 6, mon thong, xoài cát hòa Lộc, xoài cát chu, măng cụt, vú sữa lò rèn, vú sữa tím, vú sữa mica, bưởi da xanh, chôm chôm, các loại cây nhãn... có hiệu quả kinh tế cao... nhà vườn có nhu cầu trồng cây đến Cái Mơn, quanh năm giống cây nào cũng được đáp ứng.
Những ngày nắng nóng, cây giống cần được tưới ẩm. (Ảnh: Lư Thế Nhã)
Ngày nay, nhà vườn làm cây giống ở Chợ Lách còn là “nông dân thời chuyển đổi số”, họ nhanh nhạy nắm thông tin qua mạng internet về các loại trái cây được phép vào thị trường Mỹ, Nhật, Châu âu, Úc, Trung Quốc... qua đường xuất khẩu chính ngạch, nhanh chóng nhân nhiều giống các loại cây đó và bán cây qua mạng online hoặc qua các sàn thương mại điện tử.
Năm nay nhu cầu lớn của thị trường là cây sầu riêng hạt lép monthong, RI 6, kế đó là mít, xoài… mùa vụ cây giống năm nay, toàn huyện có 18 triệu sản phẩm, trong đó giá cây sầu riêng đắt hàng, giá phổ biến là 90 ngàn đồng/cây. Nguyên nhân cây sầu riêng được nhà vườn mua trồng nhiều, giá tăng cao là do năm vừa qua, trái sầu riêng hạt lép được Trung Quốc nhập khẩu chính ngạch với giá cao. Tiến sĩ Bùi Thanh Liêm, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Chợ Lách nói.
