Là đối tượng nuôi bản địa, từ lâu, tôm càng xanh đã được người dân Bến Tre nuôi trong mương vườn dừa để tăng thêm thu nhập. Thời gian qua, ngành nông nghiệp không ngừng cải tạo nguồn giống và quy trình kỹ thuật nuôi để phát triển vật nuôi này theo hướng năng suất, chất lượng và đặc biệt là thích ứng biến đổi khí hậu.
Dù là lần đầu tiên thả nuôi tôm càng xanh xen trong ruộng lúa nhưng anh Nguyễn Văn Muông, ở xã An Nhơn, huyện Thạnh Phú rất phấn khởi vì tôm phát triển tốt, dự kiến thu nhập cao hơn các loại thủy sản xen canh trước đây. Tháng 7/2018, anh Muông được Trung tâm Khuyến nông Bến Tre chọn tham gia mô hình xen canh tôm càng xanh trong ruộng lúa. Theo đó, Trung tâm đã hướng dẫn quy trình kỹ thuật nuôi và hỗ trợ gia đình anh 37.500 con tôm càng xanh toàn đực, 30% thức ăn, 100% lúa giống OM 4900, vôi, phân bón... để canh tác trên phần diện tích khoảng 1,5 ha, trong đó có 0,8 ha nuôi thủy sản. Anh Nguyễn Văn Muông cho biết, nuôi thủy sản xen trong ruộng lúa không mới. Khoảng 10 năm nay, các hộ dân đã biết luân canh tôm sú, cua trong ruộng lúa để tăng thêm thu nhập trên cùng diện tích. Hoạt động này không chỉ tăng thêm thu nhập mà còn phù hợp với hướng phát triển thương hiệu lúa sạch của địa phương. Trong các loại thủy sản thả nuôi xen, tôm sú có giá trị cao nhất. Tuy nhiên, thời gian gần đây thời tiết biến đổi theo hướng ngày càng cực đoan, các dịch bệnh trên tôm nuôi thường xuyên xảy ra, nhất là bệnh đốm trắng phát triển mạnh, người nuôi chịu nguy cơ rủi ro rất cao. Do đó, bà con rất cần có đối tượng nuôi mới vừa có giá trị vừa có khả năng thích nghi với điều kiện thời tiết để tiếp tục phát triển sản xuất.
Anh Nguyễn Văn Muông cho tôm ăn
“Quan trọng nhất là tôm càng xanh không bị nhiễm bệnh nguy hiểm. Con tôm càng xanh chỉ bị đóng rong và các bệnh thông thường khác, đồng thời chịu mặn và chịu nhiệt tốt hơn tôm sú cho nên nuôi tôm càng xanh không lo gì hết”, anh Nguyễn Văn Muông nhận xét.
Mô hình nuôi tôm càng xanh toàn đực xen trong ruộng lúa được Trung tâm Khuyến Nông Bến Tre triển khai tại 15 hộ ở xã An Qui và An Nhơn, diện tích 20 ha. Đây là các xã nằm trong quy hoạch phát triển nghề nuôi tôm - lúa của tỉnh nhà. Trung tâm Khuyến nông Bến Tre đánh giá, dự kiến năng suất tôm đạt 600 kg/ha và lúa đạt 4,5 tấn/ha; lợi nhuận bình quân 50 triệu/ha, trong đó, thu nhập chính là từ con tôm càng xanh. So với tôm giống ngoài tự nhiên, tôm càng xanh toàn đực có nhiều ưu điểm vượt trội, có thể đạt kích cỡ lớn. Song song đó, việc cải tiến kỹ thuật nuôi bẻ càng, thay nước định kỳ, cho tôm ăn thức ăn... cũng giúp hoàn thiện quá trình phát triển của tôm. Đây chính là bước phát triển mới của mô hình trồng lúa – tôm nói riêng và trồng xen, nuôi xen nói chung.
“Con tôm sử dụng nhụy, phấn của lúa làm thức ăn trong khi đó, các sản phẩm phụ của con tôm như thức ăn sẽ làm phân cho cây lúa. Có thể nói, với mô hình này, con tôm và cây lúa tác động hỗ trợ lẫn nhau nhờ vậy hiệu quả kinh tế tăng 40-60% so mô hình canh tác trước đây, một số vùng tăng 100%”, Thạc sĩ Châu Hữu Trị, Q.GĐ Trung tâm Khuyến Nông Bến Tre cho biết.
Tôm càng xanh 4 tháng tuổi
Những năm qua, thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp, các mô hình sản xuất sạch, an toàn không ngừng phát triển tuy nhiên qui mô khá nhỏ lẻ. Với con tôm càng xanh toàn đực, người nông dân có thể yên tâm hơn trong phát triển mô hình tôm-lúa, một mô hình sản xuất sạch, thân thiện với môi trường: không sử dụng thuốc trừ sâu, thậm chí không dùng phân bón hóa học, sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Không những thế, cải tiến kỹ thuật để thích ứng với biến đổi khí hậu từ đó phát triển các tài nguyên bản địa trở thành đặc sản theo hướng hàng hóa sẽ giúp các địa phương phát huy thế mạnh của riêng có một cách bền vững.
“Từ thành công của mô hình nuôi xen canh tôm càng xanh-lúa, năm 2019, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chọn Trung tâm Khuyến nông Bến Tre này làm chủ nhiệm dự án nhân rộng mô hình cho 5 tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long là Long An, Tiền Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng và Bến Tre”, Thạc sĩ Châu Hữu Trị cho biết thêm.
Bài, ảnh: Anh Thi
