Người phụ nữ ở vùng đất chuyên trồng sầu riêng này được xem là người truyền cảm hứng, cô không cam chịu cảnh nghèo khó mà luôn học hỏi và chia sẻ nhà vườn phương cách sản xuất kinh doanh mới, thoát khỏi cảnh nghèo khó bao đời. Cô là người làm nên thương hiệu Sầu riêng mang tên mình: “Sầu riêng cô Thinh”

Sinh ra và lớn lên ở vùng đất sầu riêng, ấp Hàm Luông, xã Tân Phú, Châu Thành, cô Nguyễn Thị Thinh, giám đốc hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đã trải qua cảnh nghèo khó từ đời cha mẹ đến đời mình cùng với bao gia đình khác ở vùng đất trồng sầu riêng lại mang nỗi “sầu chung” này.  

Từ nỗi “sầu chung”

Cô Thinh nhớ lại: năm 2017 về trước, nhà vườn trồng sầu riêng ở vùng đất này chưa am hiểu kỹ thuật mà chỉ giao cây cho đất trời mưa nắng, cây ra hoa đậu trái cành nhỏ, cành to, giữa cành, cuối cành, trái nhiều để hết nên ít trái to, nhiều trái lép ít múi,  quả sầu riêng mang dáng “ vầng trăng khuyết” khó bán được hoặc giá rẻ hơn bèo. Năm nào mưa thuận gió hòa, sầu riêng trúng mùa, rớt giá, thương lái đến tuyển lựa trái lớn nhưng chỉ mua từ 2-3 ngàn/1kg.  Cái khổ nhất của nhà vườn trồng sầu riêng  là có những năm gần đây nước mặn xâm nhập sâu đến vùng đất trước đây quanh năm nước ngọt này khiến không ít cây chết đứng. Cây nào gượng được, hai ba năm sau mới phục hồi.

Không am hiểu về kỹ thuật về cây sầu riêng nhưng nhà vườn ở đây hay cả tin, ai bày gì, thử làm theo. Rồi có những việc không đúng như: bón phân, xịt thuốc không bài bản, phân rải vô tội vạ dẫn đến lạm phân khiến cây rụng trái và có trường hợp rải đủ phân, lại thiếu loại phân cần cho cây ra hoa đậu trái.

Nhà vườn không ít lần thất bại khi nghĩ giản đơn, dùng thuốc dưỡng cây pha thuốc trừ sâu cho đỡ tốn thời gian phun xịt nhiều lần, gặp lúc cây ra đọt non, lá rụng hết! Nhà vườn trồng sầu riêng đã đổ mồ hôi bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, cố vượt qua cuộc sống nghèo khó nhưng vẫn trong cảnh “sầu chung”!

Cô Nguyễn Thị Thinh

Cùng chị em vượt khó

Cuộc sống những nhà vườn mang nỗi sầu chung này thay đổi khi Hội Phụ nữ xã đề nghị cô Thinh (cô cũng là chi hội trưởng phụ nữ ấp Hàm Luông) thành lập một trong các nhóm sở thích như: nhóm ca nhạc tài tử, nhóm khiêu vũ... cô và nhiều phụ nữ xin từ chối vì là phụ nữ quê mùa, ít học, không biết ca hát mà hát cũng không hay, còn khiêu vũ, chân tay lao động cứng chắc, lọng cọng làm sao mà múa được. Cuối cùng chi hội nêu ý nguyện: xin thành lập nhóm phụ nữ thích trồng cây. Ý nguyện này không phù hợp với xây dựng phong trào hội phụ nữ nhưng được UBND xã chấp thuận, nhóm phụ nữ thích trồng cây được thành lập với tên là tổ hợp tác (THT) sầu riêng toàn là phụ nữ. Việc đầu tiên của tổ là cô Thinh mời kỹ sư của Trạm Khuyến nông huyện về tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGAP. Từ kiến thức ở tập huấn kỹ thuật này, các chị phụ nữ trong nhóm thành thạo trong sử dụng phân thuốc, thời gian cách ly khi thu hoạch, rồi xử lý cây ra hoa đậu trái, giữ chùm hoa nào ở giữa cành nào cho trái to, không lép, từ đấy các vườn sầu riêng trở nên xanh mướt, các chùm trái to đẹp được bố trí đều đặn trên các cành cây như có bàn tay đặt để. Sự hiểu biết và ứng dụng rành rẽ kỹ thuật cho cây sầu riêng ở nhóm phụ nữ “ thích trồng cây” khiến các ông chồng nể phục và giao hết phần kỹ thuật cho vợ mình đảm trách.

Tiếng lành đồn xa, THT sầu riêng không chỉ chăm sóc, xử lý kỹ thuật cho các vườn sầu riêng trong tổ mà còn được các chủ vườn sầu riêng ở các ấp, xã khác của huyện Châu Thành tin tưởng, mời đến chăm sóc cho vườn sầu riêng của mình. Ngoài tiền công trả cho các thành viên THT, nhiều chủ vườn còn đãi cơm, “ boa” thêm tiền khi thấy các chị lao động vất vả, mang lại hiệu quả cho vườn sầu riêng. Việc làm của các thành viên THT sầu riêng ấp Hàm Luông giờ đây không chỉ ở vườn nhà mà còn bận rộn quanh năm, đến nổi các chủ vườn phải đăng ký ngày làm công trước, THT mới sắp xếp được. Cuộc sống của các thành viên ngày một khá lên, từ số thành viên của THT từ 11 thành viên nữ ban đầu, nay tăng lên 52 người trong đó có 10 nam.

Cô Thinh (giữa) cùng khách tham quan

Kinh doanh “tầm xa”

Tuy đã vững kỹ thuật trồng chăm sóc cây sầu riêng cho trái to, sạch, chất lượng, sầu riêng của cô được chọn là sản phẩm OCOP và xếp hạng 3 sao trong lần chấm đầu tiên nhưng cô vẫn chưa yên tâm vì sản phẩm mình và chị em làm nên chưa được định đúng giá trị, vẫn bị thương lái ép giá. Cô thấy cần cù lao động, nắm vững kỹ thuật vẫn chưa đủ mà cần phải có phương thức chủ động kinh doanh mới thoát khỏi cảnh mua bán bị gò ép này.

 Ý tưởng tìm nhiều thị trường đầu ra cho trái sầu riêng hình thành trong cô, đó là khi cô dự các lớp tập huấn phụ nữ tự tin làm kinh tế, chủ động kết nối doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ số cộng với kiến thức cô tham gia hội thi phụ nữ khởi nghiệp do Sunlight và Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tổ chức.

Sau các lần “đi một ngày đàng học một sàng khôn”, cô tổ chức công việc kinh doanh của mình cũng như ở HTX nông nghiệp bài bản, hiệu quả hơn và cũng từ đây cô hiểu cách của người trẻ bán hàng qua online mà trước đó với cô còn xa lạ. Chưa biết thì học. Cô nhờ con gái, con rể mình hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh rồi lập tài khoản facebook, trang fanpage giới thiệu sản phẩm sầu riêng của mình lên mạng nhưng rồi thấy trái sầu riêng của nhà vườn nào cũng giống nhau, cô đến Sở Khoa học và Công nghệ đăng ký thương hiệu “Sầu riêng cô Thinh”.

Qua mạng oline, cô kết nối được với Công ty cổ phần Food Network ở quận 7, TP.HCM, công ty này đã đưa sản phầm sầu riêng cô Thinh trưng bày ở các siêu thị lớn nhỏ của Sài Gòn. Rồi mới đây dịp mùng 5 tháng 5 al, siêu thị Go! ở Tiền Giang mời cô quảng bá “sầu riêng cô Thinh” tại siêu thị.

Cô còn được Sở Công thương Bến Tre mời tham dự Hội chợ trưng bày sản phẩm sầu riêng đặc sản Bến Tre tổ chức ở quận 1, quận 5, quận 9, TP.HCM và Ngày hội Dừa ở tỉnh nhà.

Cô Thinh giới thiệu sản phẩm “ sầu riêng cô Thinh” tại siêu thị Go (Tiền Giang)

Từ ứng dụng công nghệ 4.0 và chịu khó tiếp cận thị trường, thương hiệu “Sầu riêng cô Thinh” lan tỏa đến nhiều doanh nghiệp và đại lý kinh doanh trái cây ở nhiều tỉnh của miền Tây Nam bộ. Vào mùa sầu riêng, điện thoại cô reo liên tục bởi khách hàng. Trong đại dịch Covid-19 trái cây nhà vườn không bán được, nhiều tấn sầu riêng của nhà vườn trong hợp tác xã nông nghiệp được cô “giải cứu” bằng đường kinh doanh tầm xa rộng mở của mình với giá cao hơn giá mua tại vườn.

Với cô, để thành công, phải chịu khó học hỏi, khi nghe ở tỉnh Đồng Tháp nông dân tổ chức hội quán gắn với du lịch cộng đồng, giới thiệu quảng bá sản phẩm địa phương rất hiệu quả, cô cùng chị em trong HTX, chính quyền địa phương đăng ký cùng tỉnh, huyện tham quan học hỏi. Sau chuyến đi này, cô và chính quyền xã Tân Phú xúc tiến ra mắt hội quán vào ngày 30-6-2022, là hội quán đầu tiên của tỉnh, cô được bầu làm chủ nhiệm hội quán. Một trong các hoạt động của hội quán gắn với các điểm du lịch của xã giới thiệu trái sầu riêng đặc sản cùng các sản phẩm OCOP của địa phương.

Ngày nay, sầu riêng của vùng đất Hàm Luông, xã Tân Phú, Châu Thành đã được cấp mã số vùng trồng, xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

“Chiến lược” kinh doanh trái sầu riêng của cô chưa dừng lại, cô bàn với chị em xã viên đưa sản phẩm sầu riêng mình phục vụ khách du lịch bằng chế biến các món thực phẩm ngon độc lạ: sầu riêng nướng nguyên trái tăng vị ngọt, thơm; múi sầu riêng lăn bột chiên có vị béo ngọt, đậm đà; hạt sầu riêng luộc, gọt vỏ nấu cà ri, la gu... sầu riêng làm bánh, kẹo; sầu riêng đông lạnh nguyên trái phục vụ du khách khi qua mùa vụ... Ở hợp tác xã nông nghiệp Tân Phú, nhiều chị em thương mến trân quý cô, các chị gọi cô Thinh là người tạo cảm hứng giúp họ vượt khó để làm nên.

Giúp đỡ người khó khăn

Cô Thinh không chỉ chia sẻ kinh nghiệm sản xuất kinh doanh để bà con nông dân có cuộc sống khá hơn mà cô còn quan tâm đến những hoàn cảnh khó khăn như: Trong đại dịch Covid-19 trái cây của nhà vườn trong hợp tác xã nông nghiệp không bán được, cô “giải cứu” bằng đường kinh doanh tầm xa rộng mở của mình, cứ có chuyến xe 3-5 tấn là cô cho chở nông sản của bà con lên TP.HCM. Sau dịch, có 20-30 tấn rau củ quả, và gần 300 tấn chôm chôm được giải cứu.

Hàng tháng, cô góp tiền của mình và vận động các nhà hảo tâm, doanh nghiệp ở địa phương giúp hơn 300 xuất cơm, cô cùng tổ từ thiện nấu nướng, mang tặng cho Trung tâm bảo trợ người tâm thần, Trung tâm bảo trợ người già và trẻ em mồ côi tỉnh Bến Tre. Chị Đinh Thị Dung, thành viên THT sầu riêng cho biết: trước đây, gia đình tôi nghèo đến chồng không chịu nổi, bỏ đi, cùng lúc đó hai đứa con, một đứa bị tai nạn giao thông, một đứa mổ tim, gia đình cùng quẫn, cô Thinh cùng chị em phụ nữ đi nhiều nơi vận động người hảo tâm, tổ chức từ thiện, giúp mẹ con tôi vượt qua ải khổ và tặng nhà tình thương, tổ ấm cho gia đình tôi.

Lư Thế Nhã