Các nguyên nhân gây rụng trái non phổ biến

Rụng sinh lý:  Đây là hiện tượng phổ biến của sầu riêng sau khi đậu trái. Theo Trần Văn Hâu (2016) sự rụng trái non được ghi nhận từ khi bắt đầu đậu trái đến khi thu hoạch. Thời gian từ khi bắt đầu đậu trái đến khi nhà vườn thu hoạch kéo dài trong 96,3 ± 1,6 ngày (14 tuần). 

Rụng do mất cân đối dinh dưỡng: sau khi đậu trái non việc cây phát triển đọt non thường xuất hiện. Nguyên nhân ghi nhận được từ thực tế sản xuất của nông dân có hai trường hợp sau đây:

Trường hợp thứ nhất: Bón phân NPK có hàm lượng N cao và kết hợp tưới nước, kết hợp phun các loại phân bón nuôi trái khiến cây tăng tốc độ sinh trưởng. Trường hợp này nếu cây đã đầy đủ bộ lá trước khi xử lý ra hoa thì việc rụng trái non diễn ra rất ít nhưng khiến cho trái hơi chậm phát triển trong thời gian khoảng 2-3 tuần đầu do nguồn dinh dưỡng phải phân chia cho trái non và đọt non.

Cây đủ lá giai đoạn đậu trái non cây phát triển đọt nhưng tỉ lệ rụng trái non không diễn ra nhiều

Rung do sốc nước, ngộ độc Paclobutrazol

Rụng do sốc nước: Theo ghi nhận thực tế tại một số vườn sầu riêng trong mùa nắng cao điểm diễn ra từ tháng 2-3 âm lịch. Một số nhà vườn theo kinh nghiệm truyền tai đã không cho tưới nước khi cây đang mang hoa giai ở tuần thứ 5 trở đi đến nở. Điều này hoàn toàn sai lầm khiến cho việc hình thành nướm nhuỵ không hoàn chỉnh. Theo thực tế kiểm tra của nhận thấy nướm nhuỵ bị cong, đầu nướm không đủ nồng độ đường để nhận phấn khi nở và điều đặc biệt nghiêm trọng khi gặp mưa trái mùa sẽ xảy ra hiện tượng rụng hàng loạt do ABA (Acid abcicis) tạo tầng rời của cuống hoa, cuống trái.

Nướm nhuỵ không đảm bảo do thiếu nước (phải)  và trái rụng do gặp mưa trái mùa

Rụng do ngộ độc Paclobutrazole: Việc sử dụng chất ức chế sinh trưởng Paclobutrazol khiến vệc kéo đọt giai đoạn sau khi nhú mầm hoa không  thành công. Sự lưu tồn paclobutrazole quá nhiều khiến các hocmon nội sinh như GA3 không hình thành được hoặc hình thành ít khiến tầng rời dễ dàng xuất hiện.

Cây ngộ độc Paclobutrazol đọt bị cong, trái rụng khi phát triển

Rụng do côn trùng, nấm bệnh tấn công, điều kiện thời tiết bất lợi 

Khi cây ra hoa và quả non là giai đoạn nhạy cảm, côn trùng và nấm bệnh thường tấn công mạnh. Nhiều loại côn trùng như rệp sáp, rầy phấn, sâu đục quả, nhện đỏ,… hoặc bệnh do nấm thán thư, thối trái…

Trong giai đoạn đầu nuôi trái, nếu gặp điều kiện thời tiết bất lợi như mưa kéo dài hoặc nhiệt độ quá cao cũng làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây và trái non dễ rụng.

Các tác động kỹ thuật quan trọng.

Kỹ thuật tưới nước

Cần quản lý mực thuỷ cấp ổn định trong mương vườn cách mặt bờ khoảng 0.5 – 0.8 m (đảm bảo mực thuỷ cấp trên tầng sinh phèn). Thời gian tưới trong giai đoạn này cần lưu ý đảm bảo đủ nước thông qua độ cứng và dày của lá. Nhịp tưới nước cần đảm bảo giống nhau ở giai đoạn này.  

Ví dụ:  mỗi ngày tưới 5 phút vào buổi sáng lúc 7h – 7h10 thì hôm sau vẫn duy trì áp dụng tương tự. Kỹ thuật này giúp hạn chế việc cây bị sốc nhiệt, sốc nước.

Tưới nước đủ ẩm trong mùa nắng giúp cây ít bị sốc và kiểm tra độ cứng của lá vào lúc trời nắng

Quản lý cơi đọt: Trước khi xử lý ra hoa cần tạo cây 2 cơi đọt đầy đủ bộ lá giúp cây khỏe mạnh.

Thúc đẩy quá trình phát triển trái

Việc giúp trái non phát triển nhanh thông qua việc bổ sung các hoocmon sinh trưởng như GA3, Brassiolide và các loại dinh dưỡng Ca, Mg, Bo sẽ giúp trái phát triển nhanh và làm giảm hiện tượng rụng.

Trái được cung cấp đủ Hoocmon và dinh dưỡng hộc trái phát triển nhanh ở giai đoạn 2 tuần đầu

Ổn định pH đất

Trong suốt quá trình này, cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng cần thiết cho cây bao gồm cả đa, trung và vi lượng.

Bên cạnh đó cần chú trọng việc chăm sóc bộ rễ của cây, vì rễ khỏe thì mới hấp thu được nhiều dinh dưỡng để nuôi cây và quả.

Đồng thời cần kiểm tra độ pH đất thường xuyên để duy trì độ pH đất luôn ở trong khoảng từ 6 – 6,5. Không để pH đất xuống quá thấp khiến cây không hấp thu được dinh dưỡng.

Kiểm tra độ pH