Ngày 28/11/2023, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 1172/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00131 cho sản phẩm quả chôm chôm “Bến Tre” do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bến Tre là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.

Chôm chôm là cây ăn trái đặc sản và chủ lực của tỉnh Bến Tre, diện tích trồng chôm chôm năm 2022 là 3.692 ha, sản lượng 73.607 tấn, các giống chôm chôm trồng phổ biến và tập trung tại tỉnh chủ yếu là giống chôm chôm Java chiếm 45% diện tích trồng tương đương 1.661 ha, chôm chôm Rongrieng chiếm 40% diện tích tương đương 1.477 ha, chôm chôm đường chiếm 15% diện tích tương đương 554 ha. Ngoài thị trường tiêu thụ nội địa hiện nay chôm chôm “Bến Tre” được xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Trung Quốc và một số nước Châu Âu. Bến Tre đã xây dựng 3 vùng trồng gắn 6 mã số có diện tích 33,75 ha phân bố trên địa bàn của 02 huyện Chợ Lách và Châu Thành.

Trái chôm chôm Bến Tre

Với lợi thế riêng có đó, từ năm 2001, tỉnh Bến Tre đã tổ chức lễ hội đặc sản trái cây và tổ chức thường niên 1 lần/năm. Một trong những sản phẩm chủ lực góp phần tạo nên thành công của lễ hội là quả chôm chôm Bến Tre.

Lịch sử cây chôm chôm tại Bến Tre là một quá trình lâu dài. Từ năm 1912-1975, quận Chợ Lách tỉnh Vĩnh Long (nay thuộc huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) đã trồng khoảng 300 ha cây chôm chôm. Từ năm 1987, tỉnh Bến Tre phát triển mạnh diện tích trồng cây chôm chôm với giống chủ lực là giống Java.

Tỉnh Bến Tre vốn được mệnh danh là “Vương quốc trái cây”, là nơi lai tạo và sản xuất ra được những giống cây ăn trái nổi tiếng của Việt Nam như: chôm chôm, bưởi da xanh, xoài tứ quý… Việc chủ động được nguồn giống (giống chôm chôm Java) và là tỉnh đầu tiên xử lý được ra hoa trái vụ đã giúp những người nông dân trồng chôm chôm tại Bến Tre có nhiều cơ hội lựa chọn giống tốt và thuần thục trong kỹ thuật xử lý ra hoa trái vụ, nhờ đó chất lượng sản phẩm luôn ổn định, cây cho trái quanh năm.

Logo chỉ dẫn địa lý chôm chôm Bến Tre

So với các loại chôm chôm giống Java trên thị trường Việt Nam (chôm chôm Long Khánh - Đồng Nai, chôm chôm Cai Lậy - Tiền Giang), chôm chôm Bến Tre được các tác nhân thương mại phân biệt bởi các đặc thù cảm quan là cùi (thịt) quả mỏng (độ dày cùi quả từ 5,73 - 7,35 mm), quả ngọt đậm và có vị mặn nhẹ (tỉ lệ Sodium (Na) từ 0,58 - 1,02 %).

Khác với vùng Đông Nam Bộ trồng chôm chôm trên đất đỏ bazan, cây chôm chôm của tỉnh Bến Tre được trồng trên đất phù sa bồi đắp bị nhiễm mặn nhẹ do ảnh hưởng của hệ thống sông Mekong lấn ra biển hàng năm và đồng thời chịu ảnh hưởng của hiện tượng nước mặn xâm nhập. Từ năm 2019, Bến Tre đã xây dựng một số công trình ngăn mặn nhưng về cơ bản đất trồng chôm chôm Bến Tre vẫn bị nhiễm mặn nhẹ. Đặc điểm địa lý này đã đem lại đặc thù cùi quả chôm chôm Bến Tre mỏng hơn, vị quả ngọt đậm và mặn nhẹ.

Tính chất, chất lượng đặc thù của chôm chôm Bến Tre ngoài chịu ảnh hưởng của đặc thù về điều kiện địa lý tự nhiên, còn chịu ảnh hưởng của phương pháp sản xuất.

Bản đồ phân bố chỉ dẫn địa lý chôm chôm Bến Tre

Khu vực địa lý gồm các xã: Phú Phụng, Vĩnh Bình, Sơn Định, Hòa Nghĩa, Long Thới, Vĩnh Thành thuộc huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre; và các xã: Tân Phú, Tiên Long, Tiên Thủy, Phú Đức, Phú Túc, Thành Triệu thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. 

Để quản lý, quảng bá, sử dụng, khai thác và phát triển chỉ dẫn địa lý chôm chôm Bến Tre đã được bảo hộ; đồng thời nhằm đảm bảo chất lượng, duy trì uy tín, nguồn gốc xuất xứ sản phẩm, nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế trong sản xuất, kinh doanh sản phẩm chôm chôm quả tươi và dịch vụ mua bán chôm chôm quả tươi, dịch vụ quảng cáo, quảng bá chôm chôm quả tươi, Sở Khoa học và Công nghệ đã Ban hành Quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “CHÔM CHÔM BẾN TRE Ben Tre Rambutan, hình” dùng cho sản phẩm chôm chôm của tỉnh Bến Tre.

Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm chôm chôm và dịch vụ từ chôm chôm quả tươi được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận khi đáp ứng các điều kiện sau: có hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm chôm chôm và dịch vụ mua bán chôm chôm quả tươi, dịch vụ quảng cáo, quảng bá chôm chôm quả tươi có nguồn gốc từ huyện Chợ Lách và huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre và nằm trong phạm vi vùng chứng nhận theo Bản đồ khu vực địa lý đã được công bố. Sản phẩm, dịch vụ yêu cầu cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận nằm trong danh mục các sản phẩm, dịch vụ như được liệt kê. Sản phẩm, dịch vụ yêu cầu cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận phải đáp ứng tiêu chí chứng nhận, tuân thủ các quy định về chất lượng và quy trình sản xuất theo quy định. Có Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hoặc Quyết định chấp nhận đơn hợp lệ về mặt hình thức. Có Đơn đề nghị cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận. Cam kết thực hiện nghiêm túc và đầy đủ các nội dung trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận.

Tiêu chí chứng nhận sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận phải đáp ứng tiêu chí chứng nhận về nguồn gốc địa lý, chỉ tiêu chất lượng và quy trình sản xuất đã được công bố. Dịch vụ mang nhãn hiệu chứng nhận phải đáp ứng tiêu chí chứng nhận về nguồn gốc địa lý: dịch vụ mang nhãn hiệu chứng nhận phải là các dịch vụ mua bán chôm chôm quả tươi, dịch vụ quảng cáo, quảng bá chôm chôm quả tươi đã được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận.