Sau tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26 của Trung ương về nông nghiệp, nông dân và nông thôn của cấp trung ương và cấp tỉnh cho thấy, kết quả thực hiện nông thôn mới (NTM) chính là chỉ tiêu tổng hợp và có thể đánh giá được khá toàn diện kết quả thực hiện nghị quyết. Bến Tre đang xếp ở vị trí khiêm tốn so với khu vực và cả nước. Về vấn đề này, ông Ngô Tất Thắng - Phó chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương nhận định:

Qua 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26, cơ cấu kinh tế nông nghiệp Bến Tre vẫn chiếm vai trò chủ đạo, với 36% trong cơ cấu kinh tế, cao hơn cả nước (15,34%); thu ngân sách khiêm tốn và chi cho hoạt động khoa học công nghệ vào nông nghiệp chỉ có 5,8 tỷ đồng là quá ít.

Căn cứ vào chỉ tiêu số xã đạt tiêu chí (TC) NTM, Bến Tre hiện có 24/147 xã đượ̣c công nhận xã NTM, đạt 16,33%. Kết quả này chưa bằng phân nửa kết quả của đồng bằng sông Cửu Long (34,08%) và cả nước (42%). Số TC đạt trung bình mỗi xã của tỉnh đạt 11,66 TC, trong khi khu vực là 14,26 TC. Đố́i với 5 TC nền tảng NTM của tỉnh đều đạt rất thấp, chưa bằ̀ng phân nửa khu vực và so với cả nước. TC giao thông đạt 17,7%, trường học đạt 22%, cơ sở vật chất đạt 21%, tổ chức sản xuất đạt 35%, môi trường đạt 21%. Riêng TC thu nhập bình quân đầ̀u người của tỉnh tăng, đạt trên 59% nhưng vẫn còn thấp so với khu vực (66,7%).

Mặc dù kết quả 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26 của tỉnh được đánh giá có nhiều mặt đạt được rất tốt nhưng kết quả này chỉ mới có thể so với chính tỉnh, bởi so với cả nước và khu vực thì Bến Tre vẫn đang có bước chuyển bộ rất chậm.

* Với vai trò là cán bộ Văn phòng Điều phối NTM Trung ương phụ trách Bến Tre và tham vấn về trung ương, xin ông định hướng giải pháp đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM?

Điều quan trọng đầu tiên là tới đây, nông nghiệp 4.0 sẽ là trụ cột chính của tăng trưởng nông nghiệp. Mỗi quốc gia, chương trình mỗi làng một sản phẩm, hay mỗi xã, phường một sản phẩm sẽ là chủ đạo, đến năm 2030. Quy mô canh tác cần phải phát triển lên mô hình doanh nghiệp hay hợp tác xã.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã quyết liệt chỉ đạo triển khai tới đây là mô hình làng văn hóa du lịch trong nông nghiệp và mô hình mỗi xã một sản phẩm. Trong báo cáo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về thực hiện Nghị quyết số 26, bộ kiến nghị Trung ương tới đây sẽ phát triển nông nghiệp toàn diện, làm trụ cột cho quốc gia đến năm 2020.

Đố́i với khu vực, trước tình hình biến đổi khí hậu, Bến Tre chịu ảnh hưởng rất lớn về xâm nhập mặ̣n, ô nhiễm môi trường… Do đó, sự chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp của khu vực, trong đó có Bến Tre là không tránh khỏi. Vì thế, sản xuất trong nông nghiệp ở tỉnh cần được tính toán, cơ cấu lại cho phù hợp với xu thế.

Tỉnh có những lợi thế đặc thù cần tiếp tục được khai thác, phát huy. Đó là vẻ đẹp thiên nhiên của “một ốc đảo giữa sông nước miền Tây” mà không phải ở đâu cũng có được. Khách du lịch sẽ có cảm nhận về vẻ đẹp nồng nàn và ấm áp khi đến đây và đắ́m mình vào không gian dừa xanh và hoa kiểng. Tỉnh có chiều sâu văn hóa vườn Nam Bộ rất đậm đà. Lòng tự hào về quê hương Đồng Khởi với tinh thần Đồ̀ng khởi bất diệt vẫn là ưu điểm nổi bật của Bến Tre mà cả nước đều biết đến.

Trong lộ trình xây dựng huyện NTM, Chợ Lách nên chọn 1 ấp, 1 xã xây dựng NTM chuẩn quốc gia, với lộ trình dài hạn, bền bỉ, ít nhất từ 5 năm trở lên và làm từ nhỏ đến lớn, làm từ người dân làm ra. Về việc làm cụ thể, tôi cho rằng xây dựng NTM bắt đầu từ những việc nhỏ ngay trong nhà. Bến Tre có mô hình phụ nữ với nông thôn “3 sạch”. Nhưng nông thôn “3 sạch” ở đâu trong một ngôi nhà? Đó là nhà bếp, vệ sinh và góc học tập cho con cháu; ngoài đường là chăm chút cảnh quan sạch đẹp, xây dựng từ ấp mẫu, xã mẫu.

* Bến Tre cần lưu ý gì thêm về lĩnh vực phát triển nông nghiệp gắn với NTM, thưa ông?

Hai từ khóa của nông nghiệp, nông thôn mà Bến Tre cần lưu ý là “nông nghiệp công nghệ cao và hữu cơ”; “du lịch nông nghiệp gắ́n với sông nước miền Tây”. Đối với các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu của tỉnh, Trung ương đề nghị bổ sung các nhiệm vụ, giải pháp chính như: tổ chức sản xuất nông nghiệp gắ́n với mặt đất, mặt nước hiện có và công nghiệp hóa trên cánh đồ̀ng cũng như gắn với phát triển các dịch vụ du lịch trên địa bàn. Đây là mấu chốt để gắn nông nghiệp công nghệ cao và khai thác dịch vụ ở khu vực nông thôn.

Về giải pháp, cần tư duy, xác định thị trường mục tiêu nông sản và khách du lịch là vùng Đông Bắc Á vì nơi này không có nhiệt độ ấm, trái cây nhiệt đới. Về thu hút đầu tư, xác định đầu tư từ bên ngoài là quan trọng nhưng quyết tâm đầu tư từ bên trong là yếu tố quyết định. Trong tiếp cận các vấn đề, cần thay đổi phương thức tiếp cận, tức là tiếp cận từ dưới lên, đồ̀ng thời khắ́c phục tình trạng bao cấp từ ngân sách.
* Xin cảm ơn ông!

Nguồn: baodongkhoi.vn