Trong tình hình thời tiết nắng nóng và xâm nhập mặn ngày càng diễn biến phức tạp và bất thường như hiện nay, sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, khả năng tăng trưởng, phát triển, sản xuất của đàn vật nuôi, đặc biệt là trong chăn nuôi gà thả vườn. Trường hợp nhẹ gà sẽ bị xáo trộn tiêu hóa, ăn ít, tiêu chảy, mất nước, tăng trưởng và phát triển chậm. Trường hợp nặng gà bị tiêu chảy kéo dài, mất nước, da khô, xù lông, gầy ốm, có thể gây viêm ruột, khả năng đề kháng suy giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho các mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể gây thành những bệnh kế phát như: Cầu trùng, E.Coli, CRD, thương hàn, tụ huyết trùng,... Để hạn chế những ảnh hưởng của hạn mặn có thể gây thiệt hại cho người chăn nuôi, dưới đây là một số khuyến cáo về biện pháp quản lý và chăm sóc nuôi dưỡng gà thả vườn trong mùa hạn mặn người chăn nuôi cần thực hiện:
- Biện pháp quản lý
+ Mua gà giống khỏe mạnh từ trang trại được chứng nhận an toàn dịch bệnh, vận chuyển trên xe tải chuyên dụng đã khử trùng sạch sẽ và phải nuôi cách ly 07 – 10 ngày trước khi cho vào chuồng nuôi chính thức.
+ Hạn chế khách tham quan chuồng trại. Khi ra vào trại phải thay quần áo bảo hộ lao động, thay giầy dép hoặc ủng cao su, đi qua phòng sát trùng hoặc hố sát trùng trước khi vào khu vực nuôi.
+ Cần chủ động tìm hiểu nhu cầu nước uống của nhóm gà đang nuôi (gà thịt: 50ml - 600ml/con/ngày; gà đẻ: 0,4 lít/con/ngày) và khả năng chịu mặn của gà (dưới 2‰). Chủ động chuẩn bị trang thiết bị và trữ nước ngọt trước thời gian hạn mặn xảy ra, có thể trữ ngọt trong các vật chứa kín như: hồ chứa, thùng nhựa composite, túi nhựa HDPE, đào ao trải bạt hoặc trữ nước ngọt bằng túi ni-lông chứa nước dưới ao.
Người chăn nuôi gà thả vườn huyện Mỏ Cày Nam trữ nước ngọt để phục vụ sản xuất
+ Người chăn nuôi cần thường xuyên cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo về thời tiết, diễn biến tình hình xâm nhập mặn, số liệu về độ mặn trong nước từ cơ quan chức năng, đài phát thanh, truyền hình để có biện pháp chủ động dự trữ nước sử dụng cho đàn gà, đồng thời sử dụng nước từ nguồn nước ngọt dự trữ phải thật sự hợp lý và tiết kiệm.
- Biện pháp chăm sóc nuôi dưỡng:
+ Thường xuyên kiểm tra nguồn nước, tình trạng sức khỏe, mức độ ăn uống của đàn gà để phát hiện và kịp thời có biệp pháp hỗ trợ chăm sóc trong những thời điểm nắng nóng diễn ra gay gắt.
+ Chuồng trại thông thoáng, đảm bảo sự lưu thông của không khí, phát quang bụi rậm xung quanh khu vực nuôi và trồng các loại cây để tạo bóng mát hoặc có thể dùng lưới để che nắng khu vực chuồng và sân thả. Trong những ngày nắng nóng, nhiệt độ không khí tăng cao cần mở hết các cửa, rèm che tạo độ thoáng, lắp đặt hệ thống phun sương lên mái chuồng để giảm bớt nhiệt.
+ Rào lưới rào xung quanh chuồng nuôi và khu vực chăn thả để kiểm soát việc ăn uống của đàn gà, không cho gà uống nước nhiễm mặn ở các ao mương trong vườn có độ mặn cao hơn độ mặn cho phép ( ≥ 2‰) và ngăn chặn không cho động vật khác như chó, mèo, (gặm nhấm, chim,..) vào trong khu vực chăn nuôi.
Chuồng trại thông thoáng, có lưới rào quản lý đàn gà và có cây che tạo bóng mát
+ Điều chỉnh mật độ nuôi phù hợp với từng giai đoạn tuổi: diện tích chuồng nuôi gà con giai đoạn úm (từ 1 ngày tuổi đến 3 tuần tuổi) mật độ không quá 50 con/1m2, gà thịt giai đoạn nuôi lớn (sau 3 tuần tuổi đến xuất chuồng) mật độ không quá 10 con/1m2, gà đẻ mật độ không quá 5 con/1m2; diện tích sân thả ít nhất 1m2/con. Khi cần thiết người chăn nuôi có thể giảm mật độ nuôi thấp hơn so với mật độ khuyến cáo.
+ Sử dụng thức ăn có thành phần dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của gà. Thức ăn phải mới hàng ngày, thức ăn cũ dư thừa phải loại bỏ để đảm bảo thức ăn không bị ôi chua. Để tránh tình trạng gà ăn ít do thời tiết nắng nóng ảnh hướng đến sự sinh trưởng, phát triển, sức khỏe của đàn gà, người chăn nuôi nên cho gà ăn vào thời điểm sáng sớm và chiều mát hoặc có thể thay đổi phương pháp cho ăn từ ăn khô sang ăn ẩm (thức ăn trộn nước) sẽ kích thích gà ăn tốt hơn.
Cho gà ăn khi thời tiết mát mẻ lúc sáng sớm và chiều mát hoặc cho ăn thức ăn ẩm để kích thích gà ăn đủ lượng trong ngày
+ Nước uống phải cung cấp đủ, sạch, không bị nhiễm bẩn, nhiễm mặn vượt quá ngưỡng cho phép đối với gà. Đối với những nguồn nước từ ao, hồ dự trữ trước khi đưa vào sử dụng cho gà uống cần khử trùng bằng các loại hóa chất Chloramine B, Chloramine T,… khoảng 24 - 72 giờ để đảm bảo vệ sinh thú y. Trong trường hợp thiếu nước ngọt người chăn nuôi có thể pha lẫn nước ngọt và mặn với độ mặn dưới mức cho phép của gà cho gà uống. Bổ sung vào nước uống các loại vitamin C, B. Complex, chất điện giải nhằm nâng cao sức đề kháng, giải nhiệt cho đàn gà.
+ Hàng ngày phải quét dọn chuồng, giữ cho chuồng, sân thả luôn khô ráo, sạch sẽ. Phun thuốc diệt ruồi, muỗi mỗi tháng một lần. Định kỳ hàng tuần phun thuốc tiêu độc sát trùng chuồng nuôi, máng ăn, máng uống và các dụng cụ chăn nuôi khác như: chổi, cuốc, xẻng, ủng, quần áo bảo hộ,....
+ Chủ động tiêm phòng vacxin đầy đủ các bệnh bắt buộc cho gà theo quy trình vacxin của thú y tại địa phương.
Lưu ý: Riêng vaccin H5N1 dụng trên gà, thời gian tiêm phòng áp dụng theo hướng dẫn của thú y địa phương.
+ Gà 2 - 5 tuần tuổi: 03ml/con; chích dưới da cổ. Nhắc lại sau 4 tháng liều 0,5ml/con.
+ Gà > 5 tuần tuổi: 0,5ml/con, chích dưới da cổ. Tiêm 2 mũi cách nhau 4 tuần, nhắc lại sau 4 tháng.
Gà giống: cứ 4 - 6 tháng nhắc lại 2 loại vaccin Tụ huyết trùng và dịch tả gà, Cúm gia cầm.
